زانو شیردوش گاو یکی از قطعات مهم در دستگاه شیردوشی محسوب می‌شود که وظیفه‌ی هدایت شیر از خرچنگی به سمت لوله‌های انتقال را بر عهده دارد. این قطعه علاوه بر نقش انتقال، باید به گونه‌ای طراحی شود که مانع از آلودگی، نشتی و تجمع رسوبات شود. کیفیت ساخت، نوع متریال و طراحی زانو شیردوش گاو در افزایش طول عمر دستگاه، بهداشت شیر و کارایی سیستم شیردوشی بسیار تأثیرگذار است. انتخاب درست این قطعه می‌تواند به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و همچنین بهبود راندمان تولید شیر کمک کند.
معرفی انواع زانو شیردوش گاو
زانو شیردوش گاو از قطعات کلیدی سیستم شیردوشی است که وظیفه‌ی اتصال و تغییر مسیر جریان شیر را بر عهده دارد. این قطعه معمولاً در نقاطی استفاده می‌شود که نیاز به تغییر زاویه‌ی انتقال شیر از خرچنگی به شیلنگ شیردوشی یا لوله‌های انتقال وجود دارد.
زانو شیردوش گاو بر اساس جنس، زاویه و نوع اتصال در مدل‌های مختلف تولید می‌شود. این تنوع باعث می‌شود هر دامداری بسته به نوع دستگاه، ظرفیت و بودجه بتواند گزینه‌ی مناسب را انتخاب کند. مهم‌ترین انواع عبارت‌اند از:
زانو ۹۰ درجه نافی‌دار
-
پرکاربرد در دستگاه‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی
-
ساخته شده از استیل یا پلی‌کربنات شفاف
-
دارای محل اتصال رزوه‌دار (نافی) برای نصب آسان
زانو ۹۰ درجه لاستیکی
-
تولید شده از لاستیک فودگرید
-
انعطاف‌پذیر، نصب راحت و اقتصادی
-
بیشتر در دامداری‌های کوچک کاربرد دارد
زانو ۴۵ درجه
-
برای تغییر مسیر شیر در زاویه کمتر از ۹۰ درجه
-
جلوگیری از فشار ناگهانی به شلنگ و خرچنگی
-
مناسب سیستم‌هایی که نیاز به گردش نرم‌تر جریان دارند
زانو استیل ضد زنگ
-
مقاومت بالا در برابر خوردگی و مواد شوینده
-
طول عمر زیاد و کاملاً بهداشتی
-
بیشتر در دامداری‌های صنعتی و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد
زانو پلی‌کربنات (شفاف)
-
امکان مشاهده جریان شیر در مسیر
-
سبک و مقاوم در برابر ضربه
-
به دلیل شفاف بودن، نظافت و کنترل بهداشت آسان‌تر است
زانو دو سر شلنگی
-
دارای دو سر مخصوص برای اتصال مستقیم شلنگ‌ها
-
مناسب مسیرهایی که نیاز به تغییر زاویه همراه با اتصال مطمئن دارند
زانو سوپاپ‌دار
-
مجهز به سوپاپ برای کنترل جریان شیر
-
مانع برگشت شیر یا ورود هوا به سیستم می‌شود
زانو تقویتی (ضخیم)
-
طراحی‌شده برای فشار و استفاده‌ی مداوم
-
عمر طولانی‌تر نسبت به زانوهای معمولی
همان‌طور که دیدید، زانو ۹۰ درجه نافی‌دار و زانو ۹۰ درجه لاستیکی در کنار انواع دیگری مثل ۴۵ درجه، استیل، پلی‌کربنات، دو سر شلنگی و سوپاپ‌دار جزو رایج‌ترین مدل‌ها هستند. انتخاب هر کدام به شرایط کاری، ظرفیت شیردوش و بودجه بستگی دارد.
مقایسه زانو شیردوش گاو استیل و پلاستیکی
زانو شیردوش گاو در جنس‌های مختلفی تولید می‌شود که دو نمونه رایج آن استیل ضد زنگ و پلاستیکی (پلی‌کربنات یا پلاستیک فودگرید) هستند. هرکدام از این مدل‌ها ویژگی‌ها، مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. انتخاب میان آن‌ها بستگی به نوع دامداری، بودجه و میزان استفاده از دستگاه شیردوشی دارد.
زانو شیردوش گاو استیل
-
ساخته شده از استیل ضدزنگ (Stainless Steel)
-
مقاومت بسیار بالا در برابر ضربه، خوردگی و مواد شوینده قوی
-
طول عمر طولانی‌تر نسبت به سایر جنس‌ها
-
کاملاً بهداشتی و مناسب برای دامداری‌های صنعتی و پر ظرفیت
-
قیمت بالاتر نسبت به مدل‌های پلاستیکی
-
وزن بیشتر که ممکن است در برخی موارد نصب را سخت‌تر کند
زانو شیردوش گاو پلاستیکی
-
معمولاً از پلی‌کربنات شفاف یا پلاستیک فودگرید ساخته می‌شود
-
سبک وزن و نصب آسان‌تر
-
قیمت پایین‌تر و اقتصادی‌تر برای دامداری‌های کوچک و متوسط
-
شفاف بودن برخی مدل‌ها امکان مشاهده جریان شیر را فراهم می‌کند
-
در برابر ضربه یا فشار شدید دوام کمتری دارد
-
در استفاده طولانی مدت احتمال ترک یا شکستگی وجود دارد
-
اگر به دنبال دوام بالا، بهداشت بهتر و استفاده صنعتی هستید، زانو استیل بهترین انتخاب است.
-
اگر هزینه کمتر، سبکی و نصب آسان برایتان مهم‌تر است، زانو پلاستیکی گزینه‌ی مناسبی خواهد بود.
راهنمای نصب و تعویض زانو شیردوش گاو
زانو شیردوش گاو یکی از بخش‌های مهم در سیستم شیردوشی است که به دلیل تماس مستقیم با شیر، باید همیشه سالم، تمیز و بدون نشتی باشد. نصب و تعویض درست این قطعه باعث افزایش راندمان دستگاه و حفظ بهداشت شیر می‌شود. در ادامه مراحل نصب و تعویض به‌صورت کامل توضیح داده شده است:
مراحل نصب زانو شیردوش گاو
-
خاموش کردن دستگاه شیردوشی
پیش از هر اقدامی، دستگاه را خاموش کنید تا هیچ‌گونه جریان شیر یا فشار هوا در سیستم وجود نداشته باشد. -
تمیزکاری محل اتصال
بخش خرچنگی، شیلنگ شیردوشی یا لوله‌ای که قرار است زانو به آن متصل شود را کاملاً بشویید و خشک کنید تا از نشتی جلوگیری شود. -
انتخاب زانوی مناسب
بسته به نوع سیستم، زاویه و قطر شیلنگ، از زانوی مناسب (۹۰ درجه نافی‌دار، لاستیکی، استیل یا پلاستیکی) استفاده کنید. -
قرار دادن زانو در جایگاه
زانو را در محل اتصال به خرچنگی یا شیلنگ قرار دهید. در مدل‌های نافی‌دار، رزوه را محکم کنید و در مدل‌های لاستیکی یا پلاستیکی، زانو را با فشار یکنواخت در داخل شیلنگ قرار دهید. -
اتصال شیلنگ شیردوشی
شیلنگ شیردوشی را به زانو وصل کنید و در صورت نیاز از بست فلزی یا پلاستیکی برای جلوگیری از شل شدن یا نشتی استفاده کنید. -
بررسی نشتی
پس از نصب، دستگاه را روشن کنید و مسیر جریان شیر را بررسی کنید تا مطمئن شوید هیچ‌گونه نشتی وجود ندارد.
مراحل تعویض زانو شیردوش گاو
-
خاموش کردن دستگاه و جداسازی شیلنگ
ابتدا دستگاه را خاموش کنید و شیلنگ شیردوشی را از زانو جدا کنید. -
خارج کردن زانوی قدیمی
زانو را با دقت از محل اتصال جدا کنید. در مدل‌های لاستیکی ممکن است به دلیل خشکی یا ترک‌خوردگی کمی سخت جدا شود. -
تمیز کردن محل اتصال
قبل از نصب زانوی جدید، محل اتصال خرچنگی یا شیلنگ را با آب گرم و مواد شوینده مخصوص تجهیزات شیردوشی بشویید و خشک کنید. -
بررسی وضعیت شیلنگ و بست‌ها
اگر شیلنگ ترک‌خورده یا بست شل شده باشد، بهتر است همزمان با تعویض زانو آن‌ها را نیز تعویض کنید. -
نصب زانوی جدید
زانو جدید را همانند مراحل نصب که در بالا گفته شد، جای‌گذاری کنید و اتصال شیلنگ را محکم ببندید. -
تست نهایی
دستگاه را روشن کنید و با یک تست کوتاه فرآیند شیردوشی را بررسی کنید تا مطمئن شوید اتصال‌ها کاملاً ایمن و بدون نشتی هستند.
نکات مهم در نصب و تعویض
-
همیشه از زانوی استاندارد و فودگرید استفاده کنید تا کیفیت شیر حفظ شود.
-
در دامداری‌های صنعتی توصیه می‌شود زانوها به‌طور دوره‌ای (مثلاً هر ۶ ماه) بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
-
هیچ‌گاه از زانوهای ترک‌خورده یا تغییر رنگ‌داده استفاده نکنید، زیرا باعث آلودگی شیر می‌شوند.
-
برای افزایش طول عمر زانو، پس از هر بار شیردوشی سیستم را با آب گرم و شوینده مخصوص تمیز کنید.